Στη δήλωσή της για το νέο έτος του 2025, η Συντακτική Επιτροπή του World Socialist Web Site (WSWS) υποστήριξε ότι τα πρώτα πέντε χρόνια αυτής της δεκαετίας «έχουν κυριαρχηθεί από την αντίδραση της άρχουσας τάξης στην κρίση του καπιταλισμού. Τα επόμενα πέντε χρόνια θα κυριαρχηθούν από μια θυελλώδη έκρηξη της ταξικής πάλης...

Καθώς η ανθρωπότητα εισέρχεται στο δεύτερο μισό της δεκαετίας, οι αντικειμενικές συνθήκες για τη σοσιαλιστική επανάσταση ωριμάζουν με εξαιρετικούς ρυθμούς. Οι συνθήκες που δημιουργεί ο παγκόσμιος καπιταλισμός – ιμπεριαλιστικός πόλεμος, συγκλονιστική ανισότητα, κλιματική καταστροφή και απειλή δικτατορίας – οδηγούν εκατομμύρια εργαζόμενους και νέους στον αγώνα.

Το τεράστιο κίνημα που πυροδότησε το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη στην Ελλάδα και η επακόλουθη κυβερνητική συγκάλυψη αποτελούν μια δραματική επιβεβαίωση αυτής της ανάλυσης.

Στις 28 Φεβρουαρίου πολλές εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους στις μεγαλύτερες διαδηλώσεις που έγιναν ποτέ στην Ελλάδα, με αφορμή τη δεύτερη επέτειο του δυστυχήματος του 2023, που είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο 57, κυρίως νέων, ανθρώπων. Οι διαδηλώσεις αυτές συνοδεύτηκαν από μια γενική απεργία που κινητοποίησε κάθε τμήμα της εργατικής τάξης στην Ελλάδα.

Σύμφωνα με μια εκτίμηση, τουλάχιστον 430.000 διαδήλωσαν στην Αθήνα με παρόμοιες τεράστιες συμμετοχές σε όλη την Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένων όλων των νησιών – κινητοποιώντας άμεσα ένα σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού των 10 εκατομμυρίων κατοίκων της χώρας.

Tεράστια αντικειμενική σημασία, επιπλέον, αποτελεί το γεγονός πως η έκρηξη της ταξικής πάλης στην Ελλάδα βρήκε παγκόσμια ανταπόκριση, με διαδηλώσεις έξω από ελληνικές πρεσβείες και σε άλλες τοποθεσίες σε πάνω από 100 πόλεις διεθνώς. Ο διαδραστικός χάρτης με το σύνολο των διαδηλώσεων στην ιστοσελίδα του Συλλόγου Συγγενών Θυμάτων των Τεμπών είχε πάνω από 1,9 εκατομμύρια προβολές.

Οι διαδηλώσεις για τα Τέμπη βρήκαν ιδιαίτερα ευρεία υποστήριξη στη Σερβία, όπου πραγματοποιήθηκαν αντικυβερνητικές διαδηλώσεις μεγάλης κλίμακας μετά το θάνατο 15 ανθρώπων τον περασμένο Νοέμβριο, όταν κατέρρευσε το στέγαστρο ενός σιδηροδρομικού σταθμού στην πόλη Νόβι Σαντ.

Το συγκεκριμένο έναυσμα για τις διαδηλώσεις στην Ελλάδα είναι ένα φρικτό έγκλημα κοινωνικής δολοφονίας και οι προσπάθειες της εκάστοτε δεξιάς κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας (ΝΔ) να προστατεύσει τους ενόχους.

Η επιβατική αμαξοστοιχία που ενεπλάκη στη σύγκρουση με μια εμπορική αμαξοστοιχία εκτελούσε δρομολόγιο από την Αθήνα προς τη Θεσσαλονίκη και ήταν γεμάτη με φοιτητές, πολλοί από τους οποίους έχασαν τη ζωή τους μαζί με 11 σιδηροδρομικούς εργάτες. Είναι πολύ πιθανό ότι στο εμπορικό τρένο υπήρχε παράνομο φορτίο καυσίμων το οποίο έπαιξε μεγάλο ρόλο στον αριθμό των νεκρών.

Ωστόσο η τεράστια οργή που εκδηλώθηκε στους δρόμους της Ελλάδας διαμορφώθηκε κατά τη διάρκεια πολλών ετών, λόγω των επιπτώσεων των άγριων μέτρων λιτότητας που επέβαλαν διαδοχικές κυβερνήσεις από το 2008 και μετά. Μέσα στο κίνημα για τα Τέμπη συνενώνονται η αντίθεση σε κάθε επίθεση στην εργατική τάξη τα τελευταία 15 χρόνια και η αντίθεση των νέων ανθρώπων σε ένα κοινωνικό και οικονομικό σύστημα που δεν προσφέρει κανένα μέλλον.

Η συντηρητική εφημερίδα «Καθημερινή» επικαλείται τον αναλυτή πολιτικών και κοινωνικών ερευνών Άγγελο Σεριάτο, ο οποίος δήλωσε: «Υπήρχε το υπόβαθρο – γκρίνια, δυσαρέσκεια, παράπονα. Τα τρία τέταρτα της κοινωνίας είναι δυσαρεστημένα με την κυβερνητική πολιτική. Μερικές φορές χρειάζεται απλά μια αφορμή για να ξεσπάσει η κρίση.»

Τα τελευταία 15 χρόνια η εργατική τάξη προσπάθησε με πολλά μέσα να αντιμετωπίσει την επίθεση της ελληνικής και διεθνούς ολιγαρχίας, ιδιαίτερα με την εκλογή της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ το 2015, με επικεφαλής τον Αλέξη Τσίπρα και υπουργό Οικονομικών τον Γιάνη Βαρουφάκη.

Ο ΣΥΡΙΖΑ δεσμεύτηκε να αντιταχθεί στα μέτρα λιτότητας που απαιτούσε η «τρόικα» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Η υπόσχεση αυτή προδόθηκε, με την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ να επιβάλλει βαθύτερες περικοπές από τους προκάτοχούς της, συμπεριλαμβανομένης της ιδιωτικοποίησης του ήδη συστηματικά υποχρηματοδοτούμενου και μη ασφαλούς σιδηροδρομικού δικτύου το 2017.

Τότε, και κατά τη διάρκεια κάθε κυβέρνησης έκτοτε, τα συνδικάτα κατέβαλαν κάθε προσπάθεια για το καπέλωμα της αντίστασης μέσα στην κοινωνία ώστε να διασφαλιστεί η επιβολή της λιτότητας.

Το μαζικό κίνημα για τα Τέμπη αναπτύχθηκε σε άμεση αντίθεση με όλα τα μεγάλα κόμματα – χαρακτηριστικό είναι το σύνθημα στις πρόσφατες διαδηλώσεις «ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, Νέα Δημοκρατία, το έγκλημα αυτό έχει ιστορία» – και σε μεγάλο βαθμό έξω από τις δομές των συνδικάτων.

Η ΓΣΕΕ και η ΑΔΕΔΥ, οι οποίες εκπροσωπούν συνολικά πάνω από 2 εκατομμύρια εργαζόμενους, δεν κούνησαν σχεδόν ούτε το μικρό τους δαχτυλάκι για να κινητοποιήσουν το μαζικό κίνημα που ξέσπασε σε εθνικό επίπεδο αμέσως μετά το δυστύχημα. Μόνο στις 16 Μαρτίου 2023 ­– πάνω από δύο εβδομάδες μετά το δυστύχημα – κάλεσαν σε συμβολική 24ωρη γενική απεργία κατά της παραπαίουσας κυβέρνησης της ΝΔ.

Οι μαζικές διαμαρτυρίες τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους είχαν προκηρυχθεί από τον Σύλλογο Συγγενών Θυμάτων Τεμπών. Στις 23 Ιανουαρίου ο Σύλλογος εξέδωσε κάλεσμα για διαδηλώσεις στις 26 Ιανουαρίου, στις οποίες η ΑΔΕΔΥ απλώς κάλεσε τα μέλη της να «συμμετέχουν», ενώ η ΓΣΕΕ παρέμεινε σιωπηλή.

Δεν ήταν μέχρι τις 5 Φεβρουαρίου που η ΑΔΕΔΥ ανακοίνωσε 24ωρη απεργία για τη συμπλήρωση δύο χρόνων από τα Τέμπη, με τη ΓΣΕΕ να ακολουθεί οκτώ ημέρες αργότερα.

Η οργή για τα Τέμπη αποδεικνύει ότι η εργατική τάξη επιδιώκει και πάλι να απελευθερωθεί από τον ασφυκτικό κλοιό των φιλοκαπιταλιστικών κομμάτων και συνδικάτων. Αλλά όπως έχει επισημάνει το WSWS, τέτοια κινήματα, τα οποία η αστική τάξη συχνά περιγράφει ως «κινήματα χωρίς ηγεσία», είναι «μόνο ένα προκαταρκτικό στάδιο στην ανάπτυξη της συνείδησης των μαζών. Οι μάζες, συσσωρεύοντας εμπειρία κατά τη διάρκεια του αγώνα, υφίστανται μια βαθιά αλλαγή στον κοινωνικό και πολιτικό προσανατολισμό τους. Στο πλαίσιο αυτής της επαναστατικής διαδικασίας θα αναπτυχθεί ο αγώνας για τη διαμόρφωση σοσιαλιστικής συνείδησης.»

Η εργατική τάξη στην Ελλάδα έχει υποστεί καταστροφικές κοινωνικές επιθέσεις, με τη χώρα να χρησιμοποιείται ως πεδίο δοκιμών για μια οικονομική ατζέντα «καμένης γης» που ακολουθήθηκε από την άρχουσα τάξη σε όλη την Ευρώπη. Στην πορεία, οι Έλληνες εργαζόμενοι υπέστησαν εξίσου τερατώδεις προδοσίες από το σοσιαλδημοκρατικό ΠΑΣΟΚ – το οποίο έχει προ πολλού εγκαταλείψει το προηγούμενο ρεφορμιστικό του πρόγραμμα – και από τον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος προωθήθηκε από κάθε ψευτοαριστερό σχηματισμό ως εναλλακτική λύση.

Αλλά δεν υπάρχει τίποτα μοναδικό στην ελληνική εμπειρία. Οι εργαζόμενοι σε κάθε χώρα δέχονται συνεχείς επιθέσεις, καθώς η χρηματοπιστωτική ολιγαρχία και τα κόμματά της απαιτούν όλο και πιο βάναυση εκμετάλλευση και το τέλος κάθε κοινωνικής πρόνοιας και βασικών κοινωνικών υπηρεσιών για να χρηματοδοτήσουν τον στρατιωτικό επανεξοπλισμό και την ανανέωση του τεμαχισμού των παγκόσμιων πόρων και αγορών από τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις.

Σε όλα τα παλιά ρεφορμιστικά και σταλινικά κόμματα σε όλο τον κόσμο, όπως και στην Ελλάδα, οι εργαζόμενοι αντιμετωπίζουν όργανα του ταξικού εχθρού, με «αριστερές» περσόνες όπως ο Μπέρνι Σάντερς και ο Τζέρεμι Κόρμπιν και τις διάφορες ψευτοαριστερές ομάδες που τα περιτριγυρίζουν να αφοπλίζουν κάθε είδους αμφισβήτησης προς σε αυτά.

Τα Τέμπη είναι ένα προμήνυμα των μαζικών αγώνων που έρχονται. Στη δήλωσή της, η Συντακτική Επιτροπή του WSWS περιέγραψε την αναγκαία πολιτική προοπτική που πρέπει να υιοθετήσουν οι εργαζόμενοι στην Ελλάδα, την Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο ούτως ώστε να προετοιμαστούν:

Η μόνη βιώσιμη απάντηση στην κρίση που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα είναι η επαναστατική κινητοποίηση της εργατικής τάξης. Ο ολιγαρχικός χαρακτήρας της κοινωνίας μαρτυρά την επιτακτικότητα του αιτήματος που έθεσε ο Τρότσκι στο ιδρυτικό πρόγραμμα της Τέταρτης Διεθνούς για την «απαλλοτρίωση μεμονωμένων ομάδων καπιταλιστών». Αυτό πρέπει να διεκδικηθεί μέσω της κινητοποίησης της εργατικής τάξης, σε παγκόσμια κλίμακα, ενάντια στην καπιταλιστική ολιγαρχία.

Η δήλωση επέμεινε ότι η επανάσταση που θα θέσει την πολιτική βάση για το σοσιαλισμό «προετοιμάζεται κατά τη διάρκεια αμέτρητων αγώνων από την εργατική τάξη», η οποία απαιτεί το σχηματισμό νέων οργανώσεων ταξικής πάλης, επιτροπών βάσης, με τη Διεθνή Εργατική Συμμαχία Επιτροπών Βάσης να λειτουργεί ως «το συντονιστικό νευραλγικό κέντρο για την παγκόσμια αντίσταση στις επιταγές της καπιταλιστικής ολιγαρχίας».

Πάνω απ’ όλα, η δήλωση επέμεινε: «Αν υπάρχουν καθοριστικά διδάγματα από τη σύγχρονη ιστορία, αυτό είναι ότι τα επίπεδα ανισότητας του πλούτου που υπάρχουν σήμερα στις ΗΠΑ και παγκοσμίως παράγουν πάντα κοινωνικές εκρήξεις. Αλλά η ιστορία δείχνει επίσης ότι αυτοί οι αγώνες δεν μπορούν να πετύχουν χωρίς ένα σαφές πρόγραμμα, οργάνωση και ηγεσία.»

Τέλος η δήλωση καταλήγει: «Σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία, κάθε εργαζόμενος και νέος που θέλει να αντιταχθεί στον πόλεμο, την ανισότητα και τη δικτατορία πρέπει να αναλάβει δράση. Ενταχθείτε στο Κόμμα Σοσιαλιστικής Ισότητας, υποστηρίξτε το WSWS και οικοδομήστε τη Διεθνή Επιτροπή της Τέταρτης Διεθνούς ως το Παγκόσμιο Κόμμα της Σοσιαλιστικής Επανάστασης!»